Choroba Hashimoto (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy) jest chorobą o podłożu autoimmunizacyjnym, w której układ odpornościowy organizmu atakuje tarczycę i powoduje jej zapalenie oraz stopniowe uszkodzenie. Ostatecznie zaś doprowadza do niedoczynności tarczycy. Niedobór hormonów tarczycy prowadzi do wielu nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, zaparcia, problemy z koncentracją, a także obniżenie nastroju. Leczenie choroby Hashimoto obejmuje przyjmowanie syntetycznych hormonów tarczycy. Wielokrotnie podnosi się temat czy zmiana stylu życia, np. diety, wpłynie na zatrzymanie choroby. Poniżej odniosę się do często spotykanych poglądów.
Dotychczasowa wiedza medyczna pokazuje, że w przypadku choroby Hashimoto nie ma bezpośredniego związku między spożyciem glutenu a nasileniem objawów, czy ilością wykrywanych przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (ATPO) i tyreoglobulinie (ATG). Wahania w wynikach przeciwciał są zmienne na różnych etapach choroby i zazwyczaj po postawieniu rozpoznania nie wymagają kontroli, ponieważ nie idzie za tym żadna praktyczna informacja. Przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy nie jest zaburzeniem związanym z nietolerancją glutenu, jakim jest choroba trzewna (celiakia). Obie choroby mają podłoże autoimmunizacyjne. U osób które leczą się z powodu jednego schorzenia z grupy autoimmunologicznych częściej niż populacyjnie występuje inne zaburzenie wynikające z autoagresji. To współistnienie chorób najprawdopodobniej jest źródłem pomysłu na dietę bezglutenową w przewlekłym limfocytarnym zapaleniu tarczycy. Ale jeszcze raz podkreślę, że nie ma medycznych podstaw na wprowadzenie eliminacyjnej diety, jeśli osoba leczona jest z powodu niedoczynności tarczycy o podłożu autoimmunizacyjnym i nie ma jednocześnie rozpoznanej nietolerancji glutenu, alergii czy nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten.
Inną sprawą jest to, że współcześnie przeciętny człowiek spożywa na co dzień za dużo mącznych potraw, dlatego wprowadzając dietę bezglutenową, często na początku czujemy się lepiej z tego powodu, że zmniejszamy ilość takich posiłków na rzecz warzywnych J.
Dieta bezmleczna nie wpływa na przebieg zapalenia tarczycy. Podstawą wprowadzenia takiej diety jest dodatkowe rozpoznanie u danej osoby nietolerancji laktozy, czyli cukru występującego w mleku i produktach mlecznych, czy alergii na białko mleka krowiego. Wyeliminowanie mleka i produktów mlecznych w takich sytuacjach może pomóc w zmniejszeniu objawów takich jak wzdęcia, ból brzucha, uczucie ciężkości; wysypka, świąd skóry, krew w stolcu. Pamiętajmy jednak, że produkty mleczne są ważnym źródłem wapnia i jodu, które są niezbędne dla zdrowia kości i tarczycy. Dlatego też, wprowadzając dietę bezmleczną, warto pomyśleć o innych źródłach tych minerałów.
Dieta Paleo stała się ostatnio bardzo popularna wśród osób poszukujących zdrowych i naturalnych sposobów odżywiania. Dlatego czasami pytacie, czy może ona być również przydatna dla pacjentów z chorobą Hashimoto. Dieta Paleo polega na jedzeniu naturalnych, nieprzetworzonych produktów, takich jak mięso, ryby, warzywa, owoce, orzechy i nasiona, przy jednoczesnym wykluczeniu produktów przetworzonych, cukru ( i tu widzimy korzyści zdrowotne), ale także zbóż i nabiału (tu może pojawić się problem). Wprowadzając taką dietę, warto zwrócić uwagę na proporcje mięsa do warzyw, bo zazwyczaj dostarczamy sobie w tym sposobie żywienia za dużo białka i kwasów nasyconych. W kontekście chorób tarczycy trzeba również zwrócić uwagę na to, czy spożywamy odpowiednią ilość jodu i innych mikroelementów.
Jednym z tematów, które warto rozwinąć w kontekście diety w chorobie Hashimoto, są goitrogeny. Goitrogeny to substancje, które mogą utrudniać wchłanianie jodu przez tarczycę. Do produktów zawierających goitrogeny należą m.in. brokuły, kapusta, jarmuż, kalafior, soja, słodkie ziemniaki, orzechy ziemne, truskawki i brzoskwinie. Podkreślić należy, że gotowanie i obróbka termiczna tych produktów zmniejsza zawartość goitrogenów. Dlatego zaleca się unikanie monotematycznych diet opartych na wyżej wymienionych produktach. Przy różnorodnej diecie nie powinniśmy widzieć negatywnych skutków goitrogenów.
Dla osób mających chorobę Hashimoto zalecane jest stosowanie podstawowych zasad zdrowego żywienia:
Przy urozmaiconej, zdrowej diecie będziemy dostarczać wszystkiego, co nasz organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania, również jeśli dotknięci jesteśmy chorobą tarczycy. Wówczas będziemy sobie dostarczać odpowiednią ilość jodu, selenu, cynku, żelaza. Dodatkowa suplementacja tych minerałów przy braku ich niedoborów nie jest potrzebna, a nadmierna ich podaż może wywołać skutki uboczne czy nasilić proces zapalny, jak to jest w przypadku nadmiaru jodu.
Podnosi się kwestię plejotropowego działania witaminy D, w tym wpływ jej na układ immunologiczny. Brakuje silnych dowodów na to, że suplementowanie witaminy D zmniejsza ryzyko chorób autoimmunizacyjnych. Jednak biorąc pod uwagę udowodniony wpływ tego składnika na budowę kośćca, należy stosować się do podstawowych zasad suplementacji witaminy D w naszych szerokościach geograficznych, żeby utrzymywać jej prawidłowy poziom w naszym organizmie (szczegóły omów z lekarzem).
Podsumowując, dotychczasowe badania nie wskazują na zalecanie specjalnych diet w chorobie Hashimoto. Jeśli niepokoją Cię jakieś dodatkowe objawy lub ewentualne niedobory, przedyskutuj to ze swoim lekarzem prowadzącym.
